Yüksek Lisans Adayı: Aysu Nur Yaman

EABD: Bilişsel Bilimler

Tarih: 04.09.2024 / 10:00

Yer: B-116

Özet: Atıf yapmak, kaynakları tanıma ve onlara kredi verme sürecini içerir; bu süreç hem yazılı hem de sözlü söylemlerde bütünleşik bir rol oynar. Bu çalışma, kaynakların ve ifadelerin İngilizce’de nasıl atfedildiğini açıklayan Penn Discourse TreeBank (PDTB) gibi mevcut çerçeveleri genişleterek, Türkçe metinlere Türkçe Söylem Bankası 1.2 (TDB 1.2) kullanarak uygulamaktadır. Amaç, Türkçe’de atıf mekanizmalarını anlamak ve metin analizi için manuel anotasyon bağımlılığını azaltmaktır. Türkçeye özgü leksikal kontrol ve olasılıklar dahil edilerek edebiyattan elde edilen içgörüler kullanılarak özelleştirilmiş bir anotasyon şeması geliştirilmiştir. Veri anotasyonu, Cohen kappa katsayıları ile verilerdeki atıf bulgularını işaretleyen kişiler arasıda güçlü bir anlaşma sağladı: Arg1 için 0.83, Arg2 için 0.80 ve Tüm Söylem İlişkisi (Entire Drel) için 0.77, neredeyse mükemmel ile önemli bir uzlaşmaya işaret ediyor. İşaretlenmiş verilerin analizi, Ot (Diğer) kategorisinin 294 örnekle hakim olduğunu, ardından Arg1 (234 örnek) ve Arg2 (217 örnek) geldiğini ortaya koydu. Çoğunluğu iletişim amaçlı olan fiiller, ‘dedi’ (130 kez), ‘dedim’ (62 kez), ve ‘söyledi’ (49 kez) şeklinde sıkça kullanıldı. Bu tür fiiller, ilgili kategorilerdeki tüm olayların %75.3'ünü temsil etti.Romanlar ve haberler, sırasıyla 1365 ve 559 ilişki ile atıf çalışması için zengin alanlar olarak ortaya çıktı. Bu analiz TDB'yi zenginleştirir ve gelecekteki otomatik metin analizleri için bir temel oluşturur.