Research News

Ph.D. Thesis
Serkan Özdemir, Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenme Yöntemlerin Kullanarak İçme Suyu Reservuarının Yönetimi için Bir Karar Destek Aracının Geliştirilmesi

Küresel iklim değişikliği, değişen meteorolojik faktörlerden ve su kullanımından etkilenen göl seviyesi dalgalanmalarına neden olmaktadır. Girdi veya çıktı değişiklikleri su dengesi denklemini hızla etkiler. Bu çalışma, iklimsel ve hidrolojik değişkenler için tahmin modellerini araştırmakta ve bunların göl su seviyesi ve su kalitesi ile korelasyonlarını değerlendirmektedir. Kullanılan çeşitli algoritmalar içerisinde (Naïve Yöntem, YSA ve RNN) LSTM, RMSE'ye göre doğrulukta üstünlük sağlamıştır. Naïve Yöntemi ile yapılan karşılaştırmalar, özellikle ileriki zaman periyotlarında YSA ve RNN'nin tahmin başarısını doğrulamaktadır. Sıcaklık ve buharlaşma ile yapılan korelasyonlar bu parametrelerin göl suyu kalitesi etkilerini vurgulamaktadır. Modeller ve metrikler su yöneticileri için bir karar destek aracı oluşturmaktadır.

Tarih: 19.12.2023 / 13:30 Yer: A-212

M.S. Thesis
Toyan Ünal, Tenis Maç Sonucu Tahminleme: SRP-CRISP-DM Çerçevesini Kullanan Bir Makine Öğrenmesi Yaklaşımı

Bu tez, 2009-2022 yılları arasında tek erkekler tenis maçlarının sonuçlarını tahmin etmek için makine öğrenmesi tekniklerini ve tekrarlanabilir sonuçlar elde edebilmek için SRP-CRISP-DM standartlaştırılmış veri madenciliği çerçevesini kullanmaktadır. Altı özellik çıkarım tekniği, üç farklı model, iki farklı özellik seçme yöntemi, zamana dayalı çapraz doğrulama ve hiper parametre kestirimi kullanılmış olup Aşırı Gradyan Artırma modeli, 0,1913 Brier skoru ve %70,5 doğrulukla en etkili model olarak ortaya çıkmıştır. Bahis şirketlerinin oranları ise tahmin gücü en yüksek özellik olarak belirlenmiştir.

Tarih: 07.12.2023 Yer: A-212

Ph.D. Thesis
Burak Demiralay, Büyük Ölçekli Genom Veri Kümelerinde Farklılaşma Oranı Yüksek Virüslerin Genotip ve Alttip Tespiti için Etkili Primer Tasarımı
Yüksek mutasyon oranlarına ve genetik çeşitliliğe sahip organizmalar için binlerce genomun tamamını işleyebilecek özgün dizilerin tanımlanmasına yönelik etkili ve ölçeklenebilir bir yöntem geliştirdik. Termodinamik, oldukça farklı üç virüs üzerinde test edilen yöntemimizin ana itici gücüdür. Bulunan oligonükleotidler, 1657 HCV genomunun %99,9'unu, 11838 HIV genomunun %99,7'sini ve 4016 Dang humması genomunun %95,4'ünü tanımlayabilmektedir. Ayrıca HCV'nin 1-6 genotipleri ve Dengue virüsünün 1-4 genotipleri üzerinde >%99,5 gerçek pozitif ve <%0,05 yanlış pozitif oranıyla alt tür tanımlamasını da gösteriyoruz. Gelişmiş yöntemlerin hiçbiri bu performansı sağlayamamaktadır

 

Tarih: 11.09.2023 / 17:00 Yer: A-212

M.S. Thesis
Arif Ozan Kızıldağ, Çoklu Adımlı Soru Cevaplama için Soru Parçalama ile Yarı Otomatik İstemleme Yaklaşımı

İstem mühendisliği büyük dil modellerinin yardımıyla çeşitli uygulamalar için geniş bir bilgiye kolay erişim sağlar. Ancak, çoklu adımlı soru cevaplama konusunda bu yaklaşımı kullanan sınırlı araştırma yapılmıştır. Bu tez, iki adımlı soruları cevaplamak için yeni bir yarı otomatik istem yöntemi tanıtmaktadır. Yöntem, eğitim kümesinden cevap adlı varlıkları gruplayarak ve düşünce zinciri prensibi kullanarak otomatik olarak seçilen örneklerle bir istem oluşturmayı içerir. Sonuçlar, MuSiQue veri kümesinde ince ayarlı modellere kıyasla benzer performans göstermektedir. Ablasyon çalışmaları, önerilen yöntemdeki her bileşenin etkinliğini daha da doğrulamaktadır. Bu yaklaşım, diğer son teknoloji tekniklerle aynı düzeyde performansı korurken daha karmaşık çoklu adımlı soru-cevaplama sistemlerine uygulanma potansiyeline sahiptir.

Tarih: 07.09.2023/13:00 Yer: A-212

Ph.D. Thesis
Mine Yoldaş Orhon, MutEXP: Gen Eksprasyonunu Etkilene SNPleri Belirlemek için Bir Araç

Genomdaki varyantların çoğu kodlamayan bölgededir. Kodlayan bölgedeki değişiklikler proteini etkilerken, kodlamayan bölgedeki değişiklikler düzenleyici mekanizmayı etkiler. Bu nedenle kodlamayan varyasyonların gözlemlenmesi, gen ekspresyonunu etkileyen varyasyonların belirlenmesini sağlayabilir. eQTL, gen ifadesine etki eden SNP'lerin belirlenmesi amacıyla kullanılan popüler bir yöntemdir. Somatik SNP'ler ile gen ifadesi arasındaki ilişkiyi eQTL analizine dayalı olarak anlamak için python tabanlı, kullanımı kolay bir araç uyguladık.

Tarih: 11.09.2023 / 14:00 Yer: A-212