Yüksek Lisans Adayı: Tuğçe Gölgeli
EABD: Bilişsel Bilimler
Tarih: 30.01.2020 / 10:00
Yer: A-108

Özet: Oryantiring, sporcuların önceden belirlenen bir arazide veya şehir içinde belirli noktalara yerleştirilen hedefleri harita yardımıyla bulmasını içeren bir spordur. Performansın zamana bağlı olarak ölçüldüğü bu sporda, fiziksel dayanıklılığı, zihinsel süreçlerle ve çevreye adapte olma yeteneğiyle birleştirmek ve bunları doğru şekilde optimize etmek önemlidir. Bu seçimleri en iyi şekilde gözlemleyebileceğimiz çıktıların başında, bir hedeften diğerine giderken seçtikleri rotalar gelmektedir ve her bir rota kendine özgü çevresel karakteristiklere sahiptir. Dolayısıyla sporcuların her bir adımda bu karakteristikleri iyi bir şekilde analiz edip, fiziksel kuvvetlerini harita okuma becerileriyle birleştirmeleri ve bunun sonucunda kendileri için en uygun rotayı seçmeleri gerekmektedir. Bu tezde, rota seçiminde etkili olan bileşenler araştırılmıştır. Bu amaçla, Türkiye Oryantiring Federasyonu tarafından düzenlenen bir oryantiring yarışı parkurundan, içinde küresel konumlama sistemi bulunan (GPS) saatler aracılığıyla, sporcu verileri elde edilmiştir. Toplanan veriler nicel ve nitel yöntemlerle incelenerek, sporcuların davranışlarına dair genel bir kavrayış elde edilmiş ve sporcuların karar vermesinde modellenebilir ve özneye bağlı etmenler ayrımı yapılmıştır. Modellenebilir bileşenlerden mesafe ve arazi yüzeyini temel alan ve en kısa mesafeyi hesaplayan bir model oluşturulmuş ve sonrasında sporcuların davranışlarıyla ne kadar uyumlu olduğu incelenmiştir. Ayrıca, sonuçlar çeşitli istatistiki analizlerle de desteklenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre sporcuların karar vermesinde çevresel değişkenlerin büyük bir rol oynadığı ve model performansının kısa mesafeli rotalarda, bilişsel yükü azaltma ihtiyacı daha çok olan uzun soluklu rotalara göre daha isabetli olduğu gözlemlenmiştir.