Doktora Adayı: Samet Albayrak

EABD: Bilişsel Bilimler

Tarih: 14.04.2025 / 14:00

Yer: A-212

Özet: Yeme davranışı, birçok faktörün yanı sıra, kompleks tat tercihleri ve bağırsak-beyin iletişimi tarafından şekillendirilir. Kompleks tat algısı, ağız ve burun boşluğundaki reseptörlerle etkileşim sonucu oluşur; yiyecek yutulduktan sonra ise bağırsaktaki enteroreseptörlere bağlanır. Bir aşırı yeme modeline göre, bağırsak-beyin eksininin ana yolu olan vagus siniri (VN), yüksek kalorili gıdalara karşı duyarsızlaşarak daha fazla aşırı yemeyi tetikleyebilir. Bu duyarsızlaşmanın, VN'nin elektriksel uyarımıyla (VNS) tersine çevrilebileceği düşünülmektedir. Epilepsi hastalarında invaziv VNS (iVNS) uygulaması, iştah azalması ve kilo kaybıyla ilişkilendirilmiştir. İnvazif olmayan VNS (nVNS) yöntemleriyle elde edilen ön bulgular da benzer bir etkiyi (yüksek yağlı çikolatalı pudinge olan tercihin azalması) göstermiştir; ancak bu duyarsızlaşmanın tersine dönme mekanizması henüz net değildir. Bu çalışma, transkutanöz VNS (tVNS), paralel davranışsal değerlendirmeler ve yağ/şeker içeren lezzetli bir çikolatalı milkshake'in yudumlanıp yutulması sırasında kaydedilen EEG verileri kullanılarak söz konusu mekanizmaları aydınlatmayı amaçlamaktadır. tVNS'in beyin elektrofizyolojisi üzerindeki etkisini incelemek için, vagus sinirin aurikular dalının (ABVN) uyarımı öncesinde, sırasında ve sonrasında EEG kayıtları alınmıştır. Ayrıca, hem dinlenme durumunda (uyarım öncesi, sırası ve sonrası) hem de çikolatalı süt yudumlama sırasında (uyarım öncesi ve sırasında) EEG ölçümleri yapılmıştır. Dinlenme halindeki kayıtlar, tVNS'nin gıda ödül hissiyle ilişkili beyin dalgaları üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla karşılaştırılmıştır. Yutma anına senkronize edilen olayla ilişkili potansiyeller (ERP), tVNS'nin tüketim deneyimini ve çikolatalı süte dair algıyı nasıl etkilediğini açıklığa kavuşturmak için analiz edilmiştir. Bunun yanında, dopamin tepkilerinin bir göstergesi olarak kabul edilen spontan göz kırpma hareketlerini ölçmek için göz kaslarının elektromiyografisi kaydedilmiştir.  Bulgular, nörofizyolojik ve davranışsal düzeylerde anlamlı bir etki göstermemekle birlikte, göz kırpma oranları üzerinde gıda tüketiminin etkisi olduğunu ortaya koymuştur.  Ayrıca, yiyecek uyaranı olan ve olmayan yutmalara senkronize edilen ERP'lerin karşılaştırılması, ERP dalga formlarının yalnızca bir yiyecek uyaranı söz konusu olduğunda gözlemlendiğini göstermiştir. Bu durum, EEG yudumlama-yutma protokolünün kompleks tat algısını bütünsel bir şekilde incelemek için uygun olduğunu göstermektedir.