Yüksek Lisans Adayı: Derin Dinçer

EABD: Bilişsel Bilimler

Tarih: 06.09.2024 / 12:00

Yer: A-212

Özet: İçsel görünüş, yüklemlerin bir olayın zamansıl yapısını tanımlama biçimlerini ifade eder. Geleneksel olarak, sonlu bir olay bitimli (ing. telic), sonlu olmayan (ing. atelic) bir olay ise bitimsiz olarak adlandırılır. Alanyazında belirtme durumu taşıyan içsel öğeler ile olayın bitimlilik yorumu arasında doğrudan bir ilişki olduğu geniş çapta kabul edilmektedir. Belirtme durumunun bitimlilik, parçacıl durumun ise bitimsizlik getirdiği Fince gibi kimi dillerde olayın bitimliliği açık biçimbilimsel durum birimleriyle işaretlenir (Kiparsky, 1998). Nakipoğlu (2009), Türkçenin de bitimlilik kavramını açık biçimbilimsel durum birimleriyle işaretleyen bir dil olduğunu ve belirtme durumunun Türkçede bitimlilik operatörü olarak işlev gördüğünü savlar. Türkçede yüklemlerin bitimlilik yorumlamaları ve belirtme durumu almış nesneler arasında kayda değer bir korelasyon görülse de, bu tezde Türkçede belirtme durumu ve bitimlilik yorumlamaları arasındaki ilişkinin dolaylı bir ilişki olduğunu savlayacağız. Bu ilişkinin dolaylı olmasının altında yatan nedenlerin: (i) belirtme durumu almış bir nesnesi olmasına karşın bitimsiz yorumlanan yüklemlerin görülebilmesi ve (ii) içerisinde belirtme durumu bulunmayan tümcelerin bitimli olaylara gönderimde bulunabilmesi olduğunu savlayacağız. Bu tezde, MacDonald’ı (2006) takip ederek durum ve içsel görünüşün bağımsız davranışının altında içsel görünüşün otonom yapısının yattığını savlayacak ve Türkçe verinin bu savı desteklediğini göstereceğiz.