Elif Öykü Başerdem, Karar Verme Sürecinde Ölüm Belirginliği ve Risk Almanın Etkisi: Davranışsal ve Nörolojik Mekanizmaların Nedensel ve Bilişsel Modellenmesi

Doktora Adayı: Elif Öykü Başerdem

EABD: Bilişsel Bilimler

Tarih: 14.01.2026 / 10:30

Yer: A-212

Özet: Tekrarlanabilirlik krizi, Dehşet Yönetimi Kuramı (DYK) için özellikle Ölüm Belirginliği (ÖB) ve risk alma arasındaki bağlantı açısından önemli bir zorluk teşkil etmektedir. DYK, ölüm belirginliğinin riskli davranışları doğrudan arttıracağını öne sürerken, ampirik bulguların tutarsız olduğu görülmektedir. Bu çalışma, DYK ve riskli davranış arasındaki ilişkideki tutarsızlıkları anlamak için bir sistematik derleme ve sonrasında gerçekleştirilen ampirik araştırmayı kullanarak bu sistemin nedensel ve bilişsel modelini çıkarmayı hedeflemiştir. İlk olarak sistematik bir literatür incelemesi ve “Yönlendirilmiş Döngüsüz Grafikler Oluşturmak için Kanıt Sentezi” (ESC-DAG) metodolojisine dayalı olarak bu ilişkinin nedensel bir modeli oluşturulmuştur. Bu yapı, literatürdeki tutarlılığı değerlendirmek için mevcut kanıtları sentezlemektedir. İkinci olarak, elektroensefalografi (EEG) ve Balon Analog Risk Görevi (BARG) kullanılarak sinirsel ve bilişsel mekanizmalar araştırılmıştır. Öz bildirime dayanan önceki DYK çalışmalardan farklı olarak, bu çalışma objektif risk alma davranışını ve bunun nörolojik korelasyonlarını ölçmeyi amaçlamıştır. Son olarak, MS altında insan risk davranışını yeniden üretmek için bilişsel Bayes modelleri geliştirilerek bu ilişkinin altında yatan mekanizmalar incelenmiştir. Nedensel kanıtları, nörolojik çıkarımları ve hesaplamalı modellemeyi entegre eden bu çalışma, DYK ile risk alma ilişkisini açıklığa kavuşturmayı ve bu alandaki tekrarlanabilirlik krizinin çözülmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.