Hatice Gonca Bulur, Risk ve Belirsizlik Altında Karar Verme Davranışlarının Hesaplamalı Bilişsel Modelleme ve Sinirbilim Perspektifleri Yardımıyla Analiz Edilmesi

Doktora Adayı: Hatice Gonca Bulur

EABD: Bilişsel Bilimler

Tarih: 26.01.2024 / 11:00

Yer: A-212

 

Özet: İnsanlar yaşamlarının hemen hemen her anında karar vermektedir. Bu nedenle, karar verme davranışının temellerini anlamak çok ilgi çekmektedir. Bu çalışma, hesaplamalı bilişsel modelleme ve sinirbilim perspektiflerinden bakış açılarını getirerek bireylerin risk ve belirsizlik altında karar verme davranışlarını anlamayı amaçlamaktadır. Risk alma davranışı ve risk olasılığı öğrenimiyle ilgili ölçümler elde etmek için iki fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi (fNIRS) tabanlı Balon Analog Risk Testi (BART) deneyi (kumar, olasılıklı öğrenme) gerçekleştrilmiştir. Katılımcılardan toplanan veriler ilgili sinirsel ve istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. Davranışsal veri analizi sonuçları balon renkleri (patlama olasılıkları), iki koşul (kumar, olasılıklı öğrenme) ve balon gösterim sıraları (sabit, karışık) arasında toplam şişirme (pompalama) sayısı, toplam kazanılan puan ve ayarlanan ortalama pompalama sayısı üzerinde önemli farklılıklar olduğunu göstermiştir. Kumar koşulunun tüm ölçütler için ortalama değeri olasılıksal öğrenme durumundan daha büyüktür, bu da daha çok risk almayı göstermektedir. fNIRS veri analizi bulguları, karışık gösterilen bloklar için iki koşul arasındaki farkın en güçlü sağ dorsolateral prefrontal kortekste (dlPFC) olduğunu göstermiştir, bu da kumar durumunda daha fazla bilişsel zorluk olduğundan dolayıdır. Koşullar arasındaki ayrım çoğunlukla en yüksek patlama olasılığı olan balonda olmuştur. Toplanan verilerden katılımcıların BART’taki hedeflenen şişirme sayısını ortak modellemek için faydalanılmıştır, böylece modelden fNIRS verilerinin izdüşümlerine ilişkin bir açıklama sağlanmıştır.