Doktora Adayı: Zeliha Yıldırım

EABD: Bilişsel Bilimler

Tarih: 13.01.2026 / 13:30

Yer: A-212

Özet: Ortak Karar Verme (OKV), hastaları hekimlerle eşit ortaklar olarak gören, çift yönlü bilgi alışverişine dayalı, hastayı merkeze alan bir yaklaşımdır ve hastanın tercihlerine uygun, kişiselleştirilmiş bir karara ulaşmayı hedefler. Bu tezde, yaygın kullanılan kavramsal çerçeve olan Üç-Aşamalı Görüşme Modeli’e (Three-Talk Model) dayanarak, OKV’yi hesaplamalı olarak modellemek için Etki Diyagramlarına (IDs) dayanan yeni bir çerçeve sunmaktadır. ID-SDM (Ortak Karar Verme için Etki Diyagramı) olarak adlandırdığımız bu modelde, doktor ve hastanın karar modelleri, başlangıçtaki bilgi düzeylerini ve tercihlerini yansıtan ayrı ID’ler ile temsil edilir. OKV etkileşimi daha sonra üç temel düğüm operasyonu kullanılarak simüle edilir: (1) karar alternatifi transferi, (2) şans düğümü transferi ve (3) tercih düğümü transferi. Modelde ayrıca, klinik görüşmeler sırasında hastayla paylaşılacak en değerli bilgiyi belirlemek adına Kanıt Değeri (VoE) hesabı kullanılır. İki basit örnek ve Graves Hastalığı karar problemi üzerinde ID-SDM modeli uygulanmış, doktor-hasta modelleri SDM de dahil simüle edilmiştir. Sonuçlar, OKV’nin tam bilgi paylaşımının olduğu modelin optimal kararına ulaşmak için daha az düğüm transferi gerektirdiği görülmüştür. Ortak bir karara ulaşmak için gereken Beklenen İterasyon Sayısı, her iki taraf da sürecin başında daha fazla bilgi paylaştığında azalmaktadır. Hassasiyet analizi, hastanın fayda (utility) ağırlıkları yükseldikçe optimal kararın olasılık bilgisindeki değişime karşı hassas olduğu ortaya çıkmıştır. Son olarak, tam bilgi paylaşımının olduğu modelin optimal kararına ulaşmak için hekimin; hastanın kriterlerine daha fazla ağırlık ataması gerektiği belirlenmiştir.