Bu tez, Üç-Aşamalı Görüşme Modeli’ne (Three-Talk Model) dayanan Ortak Karar Verme (OKV) sürecini hesaplamalı olarak modellemek için Etki Diyagramlarını (ED) kullanan yeni bir model, ID-SDM, sunmaktadır. Model, klinik uzmanı ve hastayı ayrı ED’ler ile temsil ederek; bilgi akışını üç düğüm operasyonu (karar alternatifi transferi, şans düğümü transferi ve tercih transferi) aracılığıyla simüle eder. Graves Hastalığına uygulandığında elde edilen sonuçlar, OKV'nin tam bilgi paylaşımı modelindeki optimal karara diğer karar modellerinden daha verimli bir şekilde ulaştığını göstermektedir. OKV süreci, her iki tarafın da başlangıçta daha fazla bilgi paylaşmasıyla daha kısa sürede uzlaşmaya varmaktadır. Doktor, hastanın fayda kriterlerine daha fazla önem atfettiğinde, doktorun kararı tam bilgi paylaşımı modelinin optimal kararına doğru kaymaktadır.

Tarih: 13.01.2026 / 13:30 Yer: A-212

Bu tez, kurumsal veri yönetişimi olgunluğunu değerlendirmek amacıyla ISO/IEC 330xx standartlarına dayalı, yapılandırılmış bir değerlendirme modeli olan Veri Yönetişimi Yetkinlik Olgunluk Modeli (DG-CMM)’ni önermektedir. Model, veri yönetişimi olgunluğunu Veri, Organizasyon, Strateji ve Teknoloji olmak üzere dört temel süreç alanı üzerinden ele almaktadır. DG-CMM, Becker vd. (2009) tarafından önerilen Tasarım Bilimi Araştırması yaklaşımı doğrultusunda; kapsamlı literatür taraması, alan uzmanlarıyla yürütülen Değiştirilmiş Delphi yöntemi ve vaka temelli doğrulama çalışmalarıyla geliştirilmiştir. Model, kurumların olgunluk boşluklarını sistematik olarak belirleme, iyileştirme önceliklerini tanımlamasına ve veri odaklı karar alma süreçleri ile stratejik uyumu güçlendirmesine imkân sağlayan standartlaştırılmış ve uygulanabilir bir çerçeve sunmaktadır.

Tarih: 16.01.2026 / 09:00 Yer: A-212

Dehşet Yönetimi Kuramı'ndaki replikasyon krizini ele alan bu tez, Ölüm Belirginliği ile risk alma arasındaki tutarsız ilişkiyi incelemektedir. Çalışma; sistematik literatür taraması yoluyla nedensel modelleme (ESC-DAG), EEG ve Balon Analog Risk Görevi (BART) kullanan nesnel nöral ölçüm ve Bayesçi bilişsel modelleme olmak üzere üç yöntemi entegre ederek basit öz bildirim çalışmalarının ötesine geçmektedir. Bu araştırma; nedensel, nöral ve hesaplamalı kanıtları sentezleyerek, ölümlülük farkındalığı altında risk davranışını yönlendiren bilişsel mekanizmaları aydınlatmayı ve alandaki tekrarlanabilirlik sorunlarının çözümüne katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

Tarih: 14.01.2026 / 10:30 Yer: A-212

Bu tez, Penn Discourse TreeBank (PDTB) veri setleri için uygulanan çok dilli bir çerçeve geliştirerek, Doğal Dil İşleme (NLP) alanındaki söylem ayrıştırmasının doğasında var olan karmaşıklığı ele almaktadır. Büyük Dil Modelleri (LLM) ve transformer mimarilerindeki ilerlemelerden yararlanan tez; Söylem Bağlacı (DC) tespiti ve argüman aralığı etiketleme için ince ayar yapılmış BERT modellerini, Söylem İlişkisi Tanıma (DRR) aşaması için bağlam içi öğrenme stratejileriyle birleştiren hibrit bir metodoloji önermektedir. Çalışma; tespit, etiketleme ve tanıma aşamalarını birbirine bağlayan modüller tanımlayarak, yalıtılmış alt görevler ile uçtan uca işleme arasındaki boşluğu doldurmaktadır. İngilizce, Portekizce ve Türkçe dillerindeki yedi veri seti üzerinde değerlendirilen bu çerçeve, literatürdeki güncel modellerle eşdeğer bir performans sergilemektedir. Ek olarak tez, özgün ve hafif yapılı bir DC tespit modeli sunmakta ve makine çevirisi tekniklerini kullanarak örtük söylem ilişkisi tanımayı geliştirecek bir yöntem tanıtmaktadır. Böylece, bu yaklaşımların hem yüksek hem de düşük kaynaklı dil bağlamlarındaki etkinliğini ortaya koymaktadır.

Tarih: 23.12.2025 / 15:00 Yer: A-212

Bu tez, altı serbestlik derecesi (6DoF) uzamsal ses kaydı ve geriçatımı için, küresel mikrofon dizileri ve yüksek seviye Ambisonics tabanlı bütüncül bir yöntem önermektedir. Çalışmanın temel katkısı, mikrofon konumları arasındaki ses alanlarını yüksek algısal doğrulukla yeniden oluşturan SPWIN (Seyrek Düzlem-Dalga Aradeğerlendirmesi) yöntemidir. Ayrıca, küresel harmonik ayrıştırma ile ses kaynağı yönselliğini kestiren bir yaklaşım geliştirilmiştir. Önerilen sistem, kulaklar arası tutarlılık analizi ve kafa takibi destekli sanal gerçeklikte MUSHRA testleriyle değerlendirilmiştir. Bu çalışmalar, uzamsal ses reprodüksiyonundaki önemli boşlukları kapatmakta ve MPAI-CAE gibi yeni medya standartlarını desteklemektedir.

Tarih: 25.08.2025 / 13:30 Yer: B-223

Bu tez, akut ve kronik akciğer hastalıklarında çok modlu veri füzyonu ve çok kompartımanlı görüntü analizini araştırmaktadır. COVID-19 kohortunda, görüntüleme, laboratuvar, klinik ve viral genomik verileri entegre ederek, modaliteler arası ilişkileri incelemek ve yoğun bakım ünitesine yatış tahmininde bulunmak amacıyla seyrek kanonik korelasyon analizi ve işbirlikçi öğrenme yöntemlerini kullandık. Viral genomu kodlamak için Word2Vec modelinden yararlandık. İnterstisyel akciğer hastalıkları kohortunda, akciğer ve pulmoner arter radyomik özniteliklerini toraks bilgisayarlı tomografi görüntülerinden çıkardık ve bu özniteliklerin pulmoner hipertansiyon ile transplantasyonsuz sağkalım açısından öngörü değeri taşıdığını gösterdik. Çok modlu veri füzyonu ve çok kompartımanlı görüntü analizinin klinik karar verme süreçlerini yansıtabileceğini ve karmaşık akciğer hastalıklarında kişiselleştirilmiş prognoz tahminini iyileştirebileceğini ortaya koyduk.

Tarih: 16.07.2025 / 15:30 Yer: A-108

Tez, Türkçe’de referans seçimini incelemekte ve dilsel ile bilişsel faktörlerin gönderim ifadesi biçimini nasıl şekillendirdiğine odaklanmaktadır. Spontane ve amaca yönelik diyaloglara dayalı, yeni bir işaretleme şemasıyla oluşturulmuş özgün bir eşgönderim derlemi oluşturulmuştur. Yapılan istatistiksel ve makine öğrenimi analizleri, rekabet ve uzaklık ölçütlerinin gönderim biçimini en güçlü şekilde öngören etmenler olduğunu ortaya koyarken, dilbilgisel ve konuşucu rolleri daha zayıf ancak anlamlı etkiler göstermektedir. Bulgular, farklı bir tipolojide bir dile ve doğal konuşma verisine odaklanarak, gönderen üretimi ve anlaşılmasına yönelik kuramsal öngörüleri desteklemekte ve geliştirmektedir.

Tarih: 18.06.2025 / 10:00 Yer: A-212

Obscurin ve Trio protein ailelerinin ortak evrimsel kökeni, filogenetik analizler yoluyla tanımlanmış ve omurgalı soyları boyunca gerçekleşmiş yapısal alan takaslama olaylarına işaret etmiştir. Bu bulgular temel alınarak, TrioN-benzeri DH domainleri için yeni bir varyant etkisi tahmin etme aracı olan TrioNsight geliştirilmiştir. Yapısal, evrimsel ve fizyokimyasal özelliklerden yararlanan bu araç, patojenik varyantları ayırt etmede yüksek doğruluk sağlamıştır (MCC: 0.906; 1.0 mükemmel performansı temsil eder). Bu çalışma, temel evrimsel biyoloji ile klinik uygulamaları birleştirerek hem protein ailelerinin evrimine dair mekanistik bulgular hem de işlevsel olarak kritik yapısal alanlarda hastalıkla ilişkili varyantların yorumlanmasına yönelik pratik bir araç sunmaktadır.

Tarih: 30.05.2025 / 10:00 Yer: A-212

Kompleks tat algısı ve bağırsak-beyin iletişimi, yeme davranışını etkiler. Vagus siniri (VN), yüksek kalorili gıdalara karşı duyarsızlaşarak aşırı yemeyi tetikleyebilir; bu süreç VN uyarımıyla tersine çevrilebilir. Bu çalışma, çikolatalı milkshake tüketimi sırasında oluşan sinirsel aktivitenin transkütanöz VNS (tVNS) tarafından modüle edilip edilmediğini EEG ile inceledi. Temel bulgular: (1) Gıda alımı sonrası spontan göz kırpma oranları (dopamin göstergesi) arttı, dopaminerjik süreçlerin aktivasyonuna işaret etti. (2) Yutma ile senkronize edilen olayla ilişkili potansiyeller (ERP’ler) yalnızca gıda uyaranı varlığında gözlendi; bu, yudumlama-yutma protokolünün kompleks tat araştırmaları için kullanılabileceğini destekledi. (3) Dinlenme halindeki beyin dalgaları veya ERP’ler üzerinde anlamlı tVNS etkisi bulunmadı, ancak yöntem gıdaya özgü sinirsel tepkileri tespit etti. Bu sonuçlar, protokolün gelecekteki bağırsak-beyin ekseni çalışmaları için kullanışlılığını da desteklemektedir.

Tarih: 14.04.2025 / 14:00 Yer: A-212

Tez, üretimde alarm yönetim sistemlerinin optimize edilmesini tartışmaktadır. Alarm parametrelerini geliştirmek için Tennessee Eastman Sürecini kullanan, gözden kaçan kritik alarmları azaltmayı ve proses güvenliğini iyileştirmeyi amaçlayan yeni bir veri odaklı yöntem sunar. Önemli katkılar arasında bozulmaların alarmlarla ilişkilendirilmesi, bir alarm simülasyon platformu oluşturulması ve alarm parametrelerinin optimize edilmesi yer alır. Çalışma, alarm reaksiyon gecikmesi ile alarm sayısı arasındaki dengeyi vurgulayarak operatörün zamanında yanıt vermesinin önemini vurgulamaktadır.

Tarih: 10.01.2025 / 14:45 Yer: II-06