İnsanlar günlük yaşamlarında karar verdikleri için karar verme davranışlarının temellerini anlamak önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı hesaplamalı bilişsel modelleme ve sinirbilim perspektiflerini kullanarak bireylerin risk ve belirsizlik altında karar verme davranışlarını anlamaktır. Davranışsal ve sinirsel veri analizleri ve deneylerden elde edilen veriler kullanılarak yapılan hesaplamalı bilişsel modelleme sonuçları risk ve belirsizlik durumlarında karar vermenin arkasında yatan mekanizmalar için açıklama sağlamıştır.

Tarih: 26.01.2024 / 11:00 Yer: A-212

Dijital dönüşümün en etkileşimli alanı, birden fazla ortak arasında uzun süreli aktif iş birliğini gerektiren veri bilimidir. Veri bilimciler, verilerin yapısını ve ortamını anlamak için alan uzmanlığı ararken, iş kullanıcıları analitik çözümlerden yararlanmak için ilgili konseptleri kavramakla uğraşırlar. Bu tez iş ve veri ayrıntılarının, modelleme prosedürlerinin ve dağıtım adımlarının paylaşıldığı bir bilgi yönetimi sistemi olarak CoDS'un (İşbirlikçi Veri Bilimi Çerçevesi) kavramsal tasarımını ve uygulamasını sunmaktadır. CoDS devam eden projelere aracılık edip onları ölçeklendirmekte, paydaşlar arasında bilgi aktarımını zenginleştirmekte, yeni ürünlere yönelik fikirlerin geliştirilmesine olanak sağlamakta ve yeni geliştiricilerin takımlara katılımını desteklemektedir.

Tarih: 22.01.2024 / 13:00 Yer: II-06

Kuruluşlar, olgunluk indeksi gibi olgunluk yapılarını kullanarak pazar başarısı için dijital dönüşüm (DX) olgunluklarını geliştirmeye çalışmaktadır. Ancak, bu yapılar sınırlamalarla karşı karşıyadır ve bir araştırma boşluğu ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle bu tez, tasarım bilimi araştırmasını kullanarak DX olgunluk indeksi (DX-MI) adı verilen yeni bir kendi kendine teşhis aracı sunmaktadır. DX-MI, kuruluşların DX olgunluklarını ölçmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olur. Boyutları, alt boyutları ve ölçütleri içeren hiyerarşik bir yapıya sahip olan bu araç, kanıtlara veya nesnel ölçülebilir ölçütlere dayanan bir değerlendirme yaklaşımıyla desteklenmektedir. DX-MI'nın uygulanabilirliğini ve kullanılabilirliğini kontrol etmek için çoklu vaka çalışması yapılmış, etkinliği ve pratikliği teyit edilmiştir.

Tarih: 22.01.2024 / 14:30 Yer: II-06

Çelik üretimi, dünya çapında sayısız altyapı projesinin ve endüstriyel uygulamanın bel kemiği olarak hizmet vermektedir. Verimliliğini, kalitesini ve çevresel sürdürülebilirliğini korumak ve geliştirmek için hiperspektral görüntüleme, çelik endüstrisi için umut verici bir teknolojidir.  Hiperspektral görüntülere uygulanan entegre bir algoritmadan yararlanarak çelik cürufundaki serbest kireç içeriğini ölçmek için yeni, tahribatsız bir yaklaşım sunulmaktadır. Bu yöntem, karışım bileşenlerinin belirlenmesi için spektral karıştırma ve karışımın uç üyelerinin çıkarılmasını içermektedir. Metodoloji hem taze hem de altı aylık çelik cürufu ile çeşitli deneyler içermekte ve X-ışını kırınım desenlerinin Rietveld Analizine kıyasla doğruluğunu göstermektedir.

Tarih: 11.01.2024 / 09:30 Yer: B-116

Yeni nesil omik teknolojiler, hastalık durumları, hastalar ve ilaç değişiklikleri gibi farklı biyolojik bağlamlar hakkında moleküler bilgi vermek için ağ tabanlı bağlamsallaştırma yöntemlerini kullanır. Başlangıçta bu tez, bağlamsallaştırmadaki eksik noktalar, omics veri kümelerindeki gizli bilgiler, referans ağlarındaki sapmalar ve yüksek düzeyde bağlantılı düğümler veya hub'larla gürültülü etkileşimler gibi zorlu sorunları tanımladı. Devamında da, bu zorlukların üstesinden gelmek için  pyPARAGON'u (çoklu Omic veri entegrasyonu için Graphlet kılavuzlu ağ üzerinde PAgeRANk-flux) geliştirdik. Ayrıca özgün bir araç olan pyPARAGON, hastaya özel ağları yeniden çıkartarak ve meme kanseri ve otizm spektrum bozuklukları gibi karmaşık hastalıkları modelleyerek karmaşık hastalıkları bağlamsallaştırdı.

Tarih: 22.01.2024 / 14:00 Yer: A-108

Makine öğrenimi algoritmalarının (özellikle derin öğrenmede) sağladığı etkileyici başarılara rağmen, değiştirilmiş girdi verileri tarafından kolaylıkla kandırılabilirler. Yanıltıcı saldırılar, makine öğrenimi modellerini ciddi şekilde hedef alır. Yanıltıcı eğitim, yanıltıcı saldırılara karşı etkili bir yöntemdir ancak ağ datası özellikleri nedeniyle bu yöntem uygun değildir. Bu tezde, otomatik kodlayıcının yeniden yapılandırma hatası, düşmanca saldırıların tespiti için kullanılmıştır. IDS modeli RAIDS önerilmiştir ve düşman saldırılarına karşı etkili sonuçlar elde etmiştir.

Tarih: 17.01.2024 / 14:00 Yer: A-108

Küresel iklim değişikliği, değişen meteorolojik faktörlerden ve su kullanımından etkilenen göl seviyesi dalgalanmalarına neden olmaktadır. Girdi veya çıktı değişiklikleri su dengesi denklemini hızla etkiler. Bu çalışma, iklimsel ve hidrolojik değişkenler için tahmin modellerini araştırmakta ve bunların göl su seviyesi ve su kalitesi ile korelasyonlarını değerlendirmektedir. Kullanılan çeşitli algoritmalar içerisinde (Naïve Yöntem, YSA ve RNN) LSTM, RMSE'ye göre doğrulukta üstünlük sağlamıştır. Naïve Yöntemi ile yapılan karşılaştırmalar, özellikle ileriki zaman periyotlarında YSA ve RNN'nin tahmin başarısını doğrulamaktadır. Sıcaklık ve buharlaşma ile yapılan korelasyonlar bu parametrelerin göl suyu kalitesi etkilerini vurgulamaktadır. Modeller ve metrikler su yöneticileri için bir karar destek aracı oluşturmaktadır.

Tarih: 19.12.2023 / 13:30 Yer: A-212

Yüksek mutasyon oranlarına ve genetik çeşitliliğe sahip organizmalar için binlerce genomun tamamını işleyebilecek özgün dizilerin tanımlanmasına yönelik etkili ve ölçeklenebilir bir yöntem geliştirdik. Termodinamik, oldukça farklı üç virüs üzerinde test edilen yöntemimizin ana itici gücüdür. Bulunan oligonükleotidler, 1657 HCV genomunun %99,9'unu, 11838 HIV genomunun %99,7'sini ve 4016 Dang humması genomunun %95,4'ünü tanımlayabilmektedir. Ayrıca HCV'nin 1-6 genotipleri ve Dengue virüsünün 1-4 genotipleri üzerinde >%99,5 gerçek pozitif ve <%0,05 yanlış pozitif oranıyla alt tür tanımlamasını da gösteriyoruz. Gelişmiş yöntemlerin hiçbiri bu performansı sağlayamamaktadır

Tarih: 11.09.2023 / 17:00 Yer: A-212

Genomdaki varyantların çoğu kodlamayan bölgededir. Kodlayan bölgedeki değişiklikler proteini etkilerken, kodlamayan bölgedeki değişiklikler düzenleyici mekanizmayı etkiler. Bu nedenle kodlamayan varyasyonların gözlemlenmesi, gen ekspresyonunu etkileyen varyasyonların belirlenmesini sağlayabilir. eQTL, gen ifadesine etki eden SNP'lerin belirlenmesi amacıyla kullanılan popüler bir yöntemdir. Somatik SNP'ler ile gen ifadesi arasındaki ilişkiyi eQTL analizine dayalı olarak anlamak için python tabanlı, kullanımı kolay bir araç uyguladık.

Tarih: 11.09.2023 / 14:00 Yer: A-212

Bu çalışmada ortak hareket esnasında sinirsel aktivasyondaki değişimler “hyperscanning” yani hipertarama denilen yöntemle incelenmiştir ve bunun için katılımcılar aynı görevi yalnız yapıp sonra bir ikili olarak ortaklaşa hareket ederlerken fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi (fNIRS) ve elektroensefalografi (EEG) ile kayıt alınmıştır. Altmış iki katılımcı ikililer halinde n-geri görevinin ikili versiyonu ile test edilmiştir. Sonuçlar sosyal kolaylaştırma modelini destekler niteliktedir ve hipertarama dahil sinirsel ölçümler bireysel ve sosyal görev durumlarını ayırt etmede başarılı olmuştur. Bu çalışma fNIRS ve EEG ile hipertarama yaparak zaman sınırlaması ve uzamsal mantık yürütme içeren karmaşık bir işbirliği görevini inceleyen ilk çalışmalardan birisidir.

Tarih: 05.09.2023 / 11:00 Yer: A-212