Bu tez Anadolu koyunlarının demografik tarihini araştırmaktadır. Koyunlar et, süt ve yün sağlayan en önemli çiftlik hayvanları arasındadır. Antik ve günümüz Anadolu koyunlarından elde edilen yeni genom verilerinin analizi, Neolitik'ten sonra doğu ile ilişkili önemli bir genetik akışı ortaya koymakta ve günümüz Türk ırklarında coğrafya ve kuyruk morfolojisi ile tanımlanan bir popülasyon yapısını ortaya çıkarmaktadır. Çoğunlukla doğu Türkiye'de olan yağlı kuyruklu ırklar, ince kuyruklu ırklara göre Demir Çağı Anadolu koyunlarına daha fazla genetik yakınlık göstermektedir. Tersine, batı Türkiye'den olan ince kuyruklu ırklar, yağlı kuyruklu ırklara göre daha fazla Neolitik benzeri atasal bileşeni korumaktadır. Bu bulgular, Anadolu koyunlarının gen havuzunun binlerce yıl içinde nasıl şekillendiğini ortaya koymaktadır.

Tarih: 07.07.2025 / 11:00 Yer: A-212

Bu tez, çok değişkenli zaman serileri için aralık tabanlı, çok sınıflı anomali yerelleştirmesinde zamansal tutarlılığı ve anlamsal tutarlılığı iyileştirmek üzere tasarlanmış, çıkarım sonrası stratejilere sahip dönüştürücü tabanlı bir çerçeve önermektedir.

Tarih: 25.06.2025 / 09:00 Yer: A-212

Yeni nesil aviyonik platformların giderek daha fazla dış sistemlerle bağlantılı hale gelmesiyle, daha önce izole olan sistemler artık siber tehditlere açık durumdadır. Ticari, askeri ve uzay-havacılık platformlarında yaygın olarak kullanılan MIL-STD-1553 gibi haberleşme standartları, güvenlik gereksinimleri göz önünde bulundurulmadan tasarlandıkları için artan zafiyetlerle karşı karşıyadır. Geleneksel güvenlik güncellemelerinin uygulanması maliyetli olup sertifikasyon açısından da zorluklar doğurmaktadır. Saldırı Tespit Sistemleri (IDS), donanım veya yazılım değişikliği gerektirmeyen müdahalesiz bir alternatif sunar. Bu çalışma, MIL-STD-1553 haberleşme hatlarının güvenliğini donanım parmak izi tabanlı bir IDS ile artırmayı amaçlamakta ve izinsiz cihazların tespiti için makine ve derin öğrenme yöntemlerinin etkinliğini değerlendirmektedir.

Tarih: 02.06.2025 / 11:00 Yer: A-212

Bu tez, anlamsal bölütleme için piksel düzeyinde etiketlenmiş veri ihtiyacını azaltmayı amaçlamaktadır. Sentetik görüntüler üzerinde eğitilen DeepLabV3+ tabanlı bir model, gerçek görüntülere uyum sağlamak için bir çekişmeli alanı uyarlaması yöntemi olan Domain-Adversarial Neural Network (DANN) ile desteklenmiştir. Model, denetimsiz ve yarı denetimli etki alanı uyarlama senaryolarında uygulanmıştır. Özellikle yarı denetimli uyarlama yönteminde, denetimli öğrenme ile eğitilen ve etki alanı uyarlaması yapılmayan DeepLabV3+ yöntemine kıyasla %92 daha az etiketli gerçek veri kullanılarak benzer performans elde edilmiştir. Bu çalışma, görüntü etiketleme yükünü azaltan etkili bir çözüm sunmaktadır.

Tarih: 26.05.2025 / 15:00 Yer: A-212

Tarih: 26.05.2025 / 10:30 Yer: B-116

Bu tez, Gelişmiş Veri Analitiği (ADA) projelerinin başarısında insanların ve kültürle ilgili yeteneklerin kritik rolünü araştırarak, ağırlıklı olarak teknik yönlere odaklanan mevcut literatürdeki bir boşluğu ele almaktadır. Sistematik bir literatür incelemesi ve yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirerek, çalışma bu yetenekleri belirleyip kategorilere ayırarak, bunları İnsan Yetenek Olgunluk Modeli'nden (Curtis vd., 2009) uyarlanmış yapılandırılmış süreçlere entegre etmektedir. Araştırma, iş gücü hazırlığını, iş birliğini ve kurumsal kültürü geliştirmek için eyleme geçirilebilir çerçeveler ve uygulamalar sunarak işletmelerin ADA girişimlerini stratejik hedeflerle uyumlu hale getirmelerini ve sürdürülebilir başarıya ulaşmalarını sağlamaktadır.

Tarih: 10.01.2025 / 13:30 Yer: A-212

Kodlamayan bölgelerdeki somatik mutasyonlar, transkripsiyon faktörü (TF)-DNA etkileşimlerini bozarak gen düzenlemesini etkiler ve kansere katkıda bulunabilir. Bu tezde, somatik mutasyonların TF bağlanma afiniteleri üzerindeki etkisini değerlendiren bir in silico analiz hattı geliştirilmiştir. 403 TF için ChIP-seq ve PBM verileri kullanılarak eğitilen modellerle, 560 meme kanseri örneği incelenmiştir. Tahmin edilen TF bağlanma değişiklikleri kazanç veya kayıp fonksiyonu olarak sınıflandırılmış ve mutasyonla ilişkili hızlandırıcı-hedef gen haritalarıyla ilişkilendirilmiştir. Bu çalışma, istatistiksel analizlerle mutasyonel imza merkezli farklı desenler ve bulgular ortaya koyarken, somatik mutasyonların kanser üzerindeki düzenleyici rolüne dair önemli bilgiler sunmuştur.

Tarih: 07.01.2025 / 10:00 Yer: A-212

Bu tez, farklı bağlamlarda model genellenebilirliğini artırmak için denetimsiz alan uyarlaması kullanarak bağlamdan bağımsız otokodlayıcılar eğitimi için bir yöntem sunmaktadır. Alan-çekişmeli eğitim ve veri artırma stratejileri kullanılarak bağlam varyasyonlarını göz ardı eden, alan bağımsız temsiller çıkarılmıştır. Deneylerde, CARLA simülatöründen elde edilen çeşitli hava koşulları ve günün farklı saatlerine ait görüntü veri setleri kullanılmıştır. Önerilen çerçeve, yeniden yapılandırma kaybı ve özellik dayanıklılığını iyileştirerek dinamik ortamlarda güvenilir makine öğrenimi performansı sağlamaktadır. Çalışma, alan kaymalarını ele almadaki alan uyarlama tekniklerinin önemini vurgulayarak, otonom sistemler için sağlam bir temel sunmaktadır.

Tarih: 06.01.2025 / 14:30 Yer: A-212

"Kelime Gömme Modelleri Kullanılarak Semantik Benzerlik Etkisinin Gecikmeli Geri Çağırma Görevi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi" tez çalışması, zamansal yakınlık etkisinin yanı sıra, semantik yakınlık etkisinin gecikmeli serbest hatırlama üzerinde nasıl etki yaptığını araştırmaktadır. Mevcut çalışma, hafızayı geri getirme sürecine yol açan altta yatan bilişsel mekanizmaları özetlemek amacıyla metodolojik amaçlar için fastText ve word2vec'i kullanıyor. Kelime anlamları ile hafıza performansı arasındaki etkileşimi araştıran bu çalışma, özellikle dil işleme ve insan hafızasının araştırılmasında Bilişsel Bilim ve Psikolojiye katkıda bulunmaktadır.

Tarih: 10.01.2025 / 13:00 Yer: B-116

Bu tez, dijital yanlış bilginin artan tehdidini ele almak için kamu blok zinciri ve kolektif zekayı kullanan bir Deepfake Algılama Sistemi sunmaktadır. Ethereum Sepolia test ağında uygulanan sistem, insan işbirliğini ve merkezi olmayan teknolojiyi birleştirerek, üretim yöntemlerinden bağımsız olarak deepfake'leri tespit eder. Akıllı sözleşmelerin kullanılması, oylama süreçlerini otomatikleştirerek ve oylama doğruluğuna göre kullanıcı güvenilirliğini ayarlayarak şeffaflığı, adaleti ve ölçeklenebilirliği garanti eder. Sistem, kullanıcı etkisini normalleştirerek ve açık katılımı teşvik ederek güven ve doğruluk oluşturur. Bu çalışma, sistemin sağlamlığını, ölçeklenebilirliğini ve yanlış bilgiyle mücadele yeteneğini gösterirken, diğer alanlarda blok zinciri tabanlı doğrulama için temel oluşturur.

Tarih: 07.01.2025 / 14:00 Yer: A-212